Çalışma Metni No:25

AİHM’in Demirtaş Kararının Uygulanmamasına Kılıflar: İçeriye Farklı, Dışarıya Farklı

Kerem Altıparmak, Başak Çalı
Nisan 2021

Giriş

Selahattin Demirtaş (2)/Türkiye kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesinin son zamanlarda verdiği en önemli kararlardan biri olarak kabul ediliyor. Bu kararın önemi ve yaptığı insan hakları hukuk denetimi, Demirtaş ve Türkiye açısından yarattığı sonuçları aşan ve AİHM içtihadını, siyasi ifade özgürlüğü, kişi özgürlüğü, Sözleşme dışı gayri meşru amaçlarla insan hakların kısıtlanması, hakların kısıtlanmasının hukuksallık denetimi ve 46. madde altında bireysel tedbirlerin belirlenmesi  alanlarında geliştiren ve netleştiren niteliklere sahip. Türkiye açısından karar, hem Anayasa hukukuna,  hem de ceza muhakemesi hukukuna önemli katkılar yapıyor. …..

Hal böyle iken Demirtaş kararının neden uygulanmayacağı hakkında iç kamuoyuna ve Avrupa Konseyine yapılan açıklamalar, bir yandan AİHS ve uluslararası hukuku, bir yandan da Büyük Daire kararını çarpıtarak, AİHS’in ihlaline kılıf bulma çabası olarak karşımıza çıkıyor. Bu çabalar, hukuki ve akademik standartlardan uzak bir dille bu görüşleri dile getiriyor. Söz konusu çarpıklık ve hatalar kamuoyunun da yanlış bilgilendirilmesine yol açıyor. Bu nedenle, hukukçu ve akademisyen olmayanların da takip edebileceği şekilde öncelikle sürekli olarak kamuoyunda dile getirilen daha sonra yargı kararlarına ve Avrupa Konseyi nezdindeki yazışmalara konu olan bu kararı uygulamama kılıflarını incelemeyi ve çürütmeyi önemli buluyoruz.